γράφει η σύμβουλος ανθρώπινου δυναμικού, Ειρήνη Λυκούση (4 Μαίου 2015)
Πολλές φορές καλούμαστε τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο να συμμετέχουμε στο πλαίσιο μιας ομάδας με σκοπό την επίτευξη ενός κοινού στόχου. Η συνεργασία και η ομαδικότητα αποτελούν βασικές κοινωνικές δεξιότητες οι οποίες οδηγούν στην αυτοβελτίωση μας και ενισχύουν την αναπτυξιακή και μαθησιακή μας ικανότητα .
Τι είναι όμως ομάδα; Ποιοι παράγοντες προσδιορίζουν την αποτελεσματικότητά της και πότε μια ομάδα θεωρείται επιτυχημένη;
Με τον όρο ομάδα νοείται ένας αριθμός ατόμων που αλληλεπιδρούν, είναι ψυχολογικά γνώστες της ύπαρξης των άλλων, επιδιώκουν κοινούς στόχους, έχουν σταθερή δομή και θεωρούν τους εαυτούς ως μέλη της ομάδας.
Η αποτελεσματικότητα μιας ομάδας προσδιορίζεται από συγκεκριμένους παράγοντες:
Πρωταρχικός παράγοντας που εξασφαλίζει τη συμμετοχή και τη συνεκτικότητα μιας ομάδας είναι το μέγεθός της. Μια ομάδα πέντε έως οχτώ ατόμων επιτυγχάνει τη συμμετοχή όλων.
Τα χαρακτηριστικά των μελών της ομάδας αποτελούν το δεύτερο παράγοντα. Οι προσωπικότητες και οι ρόλοι των ατόμων θα πρέπει να είναι διαφορετικοί και διακριτοί αλλά συμβατοί μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρωματικοί. Για παράδειγμα, μια ομάδα θα πρέπει να έχει άτομα που λειτουργούν με το συναίσθημα, άτομα που λειτουργούν με τη λογική καθώς και άτομα που θα ισορροπούν μεταξύ αυτών των δύο.
Οι σαφείς κοινωνικοί κανόνες και διαδικασίες αποτελούν έναν ακόμη παράγοντα οι οποίοι καθορίζουν τη συμπεριφορά και το ρόλο των ατόμων. Ένας κοινός κώδικας δεοντολογίας και ηθικής υπαγορεύει την κοινωνική συμπεριφορά και τις σχέσεις των ατόμων.
Το κλίμα που επικρατεί μεταξύ των μελών συμβάλλει, επίσης, σημαντικά στην αποτελεσματικότητα της ομάδας. Οι φιλικές σχέσεις και η εμπιστοσύνη τόσο μεταξύ των μελών όσο και προς τον ηγέτη της ομάδας ενισχύουν την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητά της.
Ο ηγέτης μιας ομάδας αποτελεί το πρόσωπο που εμψυχώνει, καθοδηγεί και κατευθύνει την ομάδα προς την επίτευξη του κοινού στόχου. Είναι ο άνθρωπος που εμπνέει και αποτελεί πρότυπο με τη συμπεριφορά του προς όλα τα μέλη της ομάδας.
Τέλος, οι ξεκάθαροι στόχοι και τα καθήκοντα κάθε μέλους αποτελούν έναν ακόμη παράγοντα καθώς το καθένα ξεχωριστά θα συμβάλλει με τα προσόντα του και τις ικανότητές του στην επίτευξη του κοινού οράματος. Για την εκπλήρωση ενός project το κάθε άτομο ξεχωριστά θα πρέπει να επιτύχει ένα συγκεκριμένο στόχο, θα έχει αναλάβει να διεκπεραιώσει ένα συγκεκριμένο κομμάτι για την υλοποίηση του συνολικού σχεδίου βασιζόμενο στα προσόντα και τις δεξιότητες του.
Λαμβάνοντας υπόψη όλους τους προαναφερθέντες παράγοντες και υπό την προϋπόθεση ότι προσδιορίζουν τη σύνθεση μιας ομάδας οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι θα χαρακτηριστεί και επιτυχημένη. Τα θετικά αποτελέσματα, δηλαδή η επίτευξη των στόχων, η ικανότητα συνεργασίας και συντονισμού, η δημιουργική σκέψη, η διαρκής ανατροφοδότηση και πληροφόρηση καθώς και η αλληλοβοήθεια μεταξύ των μελών στην πραγμάτωση του έργου άλλων αποτελούν ενδείξεις μιας επιτυχημένης ομάδας. Επιπλέον, όταν το ομαδικό αποτέλεσμα είναι αντίστοιχο των γνώσεων, ικανοτήτων και προσπαθειών των ατόμων και η ομαδική εμπειρία προσφέρει στην ανάπτυξη και προσωπική υγεία των μελών της είναι επιτυχημένη.
Επομένως, η ένταξη στο πλαίσιο μιας ομάδας είναι μια σχέση αμφίδρομη και αλληλοσυμπληρωματική. Το κάθε άτομο, ξεχωριστά, προσφέρει τις γνώσεις, ικανότητες και τα προσόντα του για την επίτευξη του κοινού στόχου και παράλληλα καλλιεργεί και αναπτύσσει τις κοινωνικές του δεξιότητες. Μια σχέση αυτοβελτίωσης και αυτοπραγμάτωσης σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο.
